Yönetici Gibi Düşünmemek

Tasarım odaklı düşünme, son birkaç yılda güçlü bir disiplin olarak ortaya çıkmış ve inovasyon süreçleri, problem çözme ve yaratıcılık çalışmalarına geliştirmiştir. Sorunları çözmeye yönelik bu yinelemeli ve ampirik yaklaşım, müşteri ihtiyaçlarını derinlemesine anlama, sorun alanlarını tanımlama, fikir üretme yoluyla yeni çözümler üretme ve ardından bu çözümleri prototipleme, test etme ve iyileştirme etrafında dönmektedir.

Tasarım odaklı düşünmeye yönelen şirketler bunu genellikle inovasyonu teşvik etmek amacıyla yaparlar. Bazıları yeni iş modelleri, ürünler veya hizmetler geliştirmeyi amaçlarken, diğerleri kullanıcı deneyimlerini geliştirmeyi ve mevcut teklifleri iyileştirmeyi hedefler. Örneğin, müşteri erişilebilirliğini ve kullanılabilirliğini iyileştirmek için dijital deneyimler oluşturulabilir.

Tasarım odaklı düşünmenin güçlü yönlerinden biri, arzuların doğru bir şekilde ifade edilmesini engelleyen bilişsel önyargılarla mücadele etme yeteneğinde yatmaktadır. Ayrıca geleneksel olmayan sorun çözme yaklaşımlarını öngörmeyi teşvik eder ve empati, yansıtma ve öğrenmeyi destekler. Dahası, sorunlardan etkilenenler için empatiye değer veren ve çoklu çözümler üretmek için farklı düşünmeyi destekleyen bir liderlik modeline işaret eder.

İlginç bir şekilde, tasarım odaklı düşünme ürün, hizmet veya iş modellerindeki tipik uygulamalarının ötesine geçmektedir. Bazı kuruluşlar bunu kültürlerini yeniden şekillendirmek, onları daha çevik ve müşteri ihtiyaçlarına daha duyarlı hale getirmek için benimsemektedir. Bunun nedeni, tasarım odaklı düşünmenin problemin doğasını sürekli sorgulamayı içermesi, bakış açılarını ve davranışları yeniden şekillendiren dönüştürücü öğrenmeye yol açmasıdır. Tasarım odaklı düşünme, karmaşık ve çok yönlü olan “kötücül sorunların” üstesinden gelmede de etkilidir. Yeni bir araç modelinin tanıtılması gibi görünüşte basit olan zorluklar bile, çeşitli hususların dengelenmesini gerektiren kötücül yönlere sahip olabilir.

Tasarım odaklı düşünmenin potansiyelinden yararlanmak için bir tasarımcı zihniyetini benimsemek çok önemlidir. Tasarım odaklı düşünme uzmanları ve iş dünyası liderlerini kapsayan bir çalışmada [mfn] Dunne, D., Eriksson, T. & Kietzmann, J. (2022). Can Design Thinking Succeed in Your Organization? MIT Sloan Management Review. Fall 2022 [/mfn], tasarımcıların ve yöneticilerin sorunlara yaklaşımları arasında çeşitli farklar ortaya çıkmıştır:

Amaç: Tasarımcılar kullanıcıların yaşamlarını iyileştirmeye öncelik verirken, yöneticiler genellikle kâr elde etmeye odaklanır.

İşbirliği: Tasarımcılar, sınırlı bakış açılarına sahip olabilen yöneticilerin aksine, işlevsel sınırların ötesinde işbirliği yaparak büyük resmi görürler.

Çalışma Stili: Yöneticiler önceden tanımlanmış hiyerarşilere bağlı kalırken, tasarımcılar daha esnektir ve geçici ekipler oluştururlar.

Düşünce Süreci: Tasarımcılar, yöneticilerin tümdengelim ve tümevarım yaklaşımlarının ek olarak eksik verilerden açıklamalar çıkararak abdüktif akıl yürütmeyi de kullanırlar.

Bilgi Üretimi: Tasarımcılar hikayelerden niteliksel içgörüler elde ederken, yöneticiler niceliksel verilere dayanır.

Kısıtlamalar: Tasarımcılar, kısıtlamaları genellikle engel olarak gören yöneticilerin aksine, kısıtlamaları yaratıcılık için katalizör olarak görürler.

Başarısızlık: Tasarımcılar başarısızlığı deneyimin bir parçası olarak kabul ederken, yöneticiler bundan korkabilir.

İş Akışları: Tasarımcılar yerleşik normlara meydan okuyarak yeni olasılıkları keşfederken, yöneticiler mevcut süreçlerden yararlanmayı tercih eder.

Önemli olan, yöneticilerin kendi yaklaşımlarını tamamen tasarımcılarınkiyle değiştirmeleri değil, gerektiğinde tasarımcı zihniyetini benimsemeleridir. Tasarım odaklı düşünmenin başarısı, özellikle inovasyon, kültür değişimi ya da karmaşık zorlukların üstesinden gelme konularında kurum genelinde insanların bu zihniyet değişimine açık olmalarına bağlıdır. Kuruluşlar bu yaklaşımı benimseyerek yeni yaratıcılık ve sorun çözme yollarının kilidini açabilir.