Seçmek!

Anlık olarak haz alacağımız durumun sanalsı cazibesi seçimlerimizi öylesine güçlü etkiliyor ki bu hem ev ya da araba alırken hem de eş seçerken bazen yanlış değerlendirmeye neden olabiliyor. Aslında seçme eylemi kim olduğumuz, ne yaptığımız, üç boyutlu olarak dünyayı nasıl algıladığımız gibi her şeyin temelini oluşturur. Toplum için ya da bireysel olarak daha iyi seçimler yapmamızda seçeneklerin beyinde birbiriyle girdiği mücadeleyi anlamamıza bağlıdır.

Bizler, önümüze gelen bir yemeğin daha sağlıklı olmasını seçerken ya da gelecek için elde etmeyi planladığımız bir durum adına bazı şeylerde vazgeçmeyi seçerken prefrontal korteks ( Şekil 1) etkinleşir. Bu bölge 25 yaşına kadar devam eden bir güçlenme ve büyüme sürecindedir. Prefrontal korteksin tamimiyle gelişmeme durumunda ise kararların çoğunlukla gelecek gözetilmeden dürtüsel olarak verilmesine neden olacaktır. Bakıldığında ise çocukların soyut kavramları anlamakta yetişkinlere nazaran güçlük çekmeleri bundan kaynaklanır. Diğer değişle bir çocukla bir ergen aklına ne eserse onu yapmasını buna bağlayabilirsiniz.

Aslında çocukluktan ergenliğe ve oradan ölüme kadar yaşamımızda yaptığımız şeyler beynimizin görünüşünü yani işlevselliğini değiştirebilmektedir. Bunda etken olan bir müzik aleti çalmak, dans etmek, kuantum fiziği veya matematikle ilgilenmek gibi şeyler olarak düşünebilirsiniz ki bunları yapmak da bir seçimdir. Bunlar gibi farklı uygulamalar aslında beyindeki iletim ağların oluşmasına ya da yenilenmesinde etkili olacaktır. Bu da aslında seçim yapmanın belki de en zor yanı olan beklentilerimizin üstesinden gelmede bize kolaylık sağlayacaktır. Beklentilerinin üstesinden gelen kişiler kendi güzelliklerini ve özgürlüklerini yaratmış olanlardır ki bunlar genel olarak yukarıda bahsettiğim şeylerle uğraşan sanatçılar, bilim insanları gibileridir. Belki de hepimiz içinde ölmeyen bir sanatçı ya da bir bilim insanı halen vardır. Seçim sizin!

“Buluş, yararsız kombinasyonların oluşturulmasından kaçınmaktan ve sonsuz azınlıktaki faydalı kombinasyonları inşa etmekten ibarettir. Buluş yapmak ayırt etmektir, seçmektir.”

Henri Poincaré – Matematikçi ve Fizikçi