Beyaz Zambaklar Ülkesi Finlandiya’da Eğitim

Ülkemizde de, Finlandiya gibi herkesin temel eğitim hakkı vardır. Kamu otoriteleri, herkese ekonomik zorluklarla engellenmeden kendilerini geliştirme imkanının yanı sıra, yetenekleri ve özel ihtiyaçları doğrultusunda diğer eğitim hizmetlerini almak için fırsatları da sunuyor. Peki nedir bu Finlandiya eğitim sistemi?

Fin eğitim politikasının asıl amacı, tüm vatandaşlara eğitim almak için eşit fırsatlar sunmaktır. Eğitim sisteminin yapısı bu ilkeleri yansıtıyor. Sistem oldukça nüfuz edicidir yani, yüksek öğrenim seviyelerine ilerlemeyi engelleyen çıkmazlar yoktur. Eğitim alanındaki odaklanma, test etmek yerine öğrenmedir. Finlandiya’da temel eğitim alan öğrenciler için ulusal testler bulunmamaktadır. Bunun yerine, öğretmenler müfredatta yer alan hedefler temelinde kendi konularındaki değerlendirmeden sorumludurlar. Sadece ulusal sınav, üniversiteye giriş sınavı, genel orta öğretim sonrası yapılır.

Genellikle yükseköğretime kabul, matematik sınavında ve giriş sınavlarında elde edilen sonuçlara dayanır. Eğitim sağlayıcıları, sağlanan eğitimin etkinliği ve kalitesi kadar pratik öğretim düzenlemelerinden sorumludur. Yerel yetkililer ayrıca okullara ne kadar özerklik yapıldığını da belirlemektedir. Örneğin, bütçe yönetimi, satın almalar ve işe alma genellikle okulların sorumluluğundadır.

Politeknik ve üniversiteler kapsamlı özerkliğe sahiptir. Hem teknik hem de üniversitelerin çalışmaları eğitim ve araştırma özgürlüğüne dayanıyor. Kendi yönetimlerini düzenler, öğrencilerin kabulünü belirler ve lisans programlarının içeriğini tasarlarlar. Çoğu eğitim ve öğretim kamu tarafından finanse edilmektedir. Herhangi bir eğitim kademesinde öğrenim ücreti yoktur. Bir istisna, 2016 yılı sonbaharından itibaren geçerli olan, AB üyesi olmayan ve EEA olmayan yükseköğretim öğrencilerinin öğrenim ücretlidir. Temel eğitimde ayrıca okul malzemeleri, okul yemekleri ve gidişler ücretsiz sağlanır. Ortaöğretimde öğrenciler kitapları ve nakliye masraflarını karşılarlar. Ek olarak, iyi bir şekilde geliştirilmiş hibeler ve krediler sistemi bulunmaktadır. Orta öğretim ve yüksek öğretime tam zamanlı eğitim için maddi yardım sağlanabilir.

0 yaştan doktoraya kadar giden eğitim şemasını yandan görebildiğiniz üzere kısaca bahsedersek;

Erken çocukluk eğitimi ve bakımı (ECEC) diye bir sistemleri var. Burada makul ücret karşılığında EduCare modeli ile eğitim, öğretime entegre yaklaşımı ve bakım hizmetleri 0-6 yaşına kadar verilmekte. Çocuğun odaklandığı genel refah ortamı sağlanarak bireysel ECEC planı yapılmaktadır ve öğrenme standartları yok. Oyun yoluyla öğrenme zorunlu ve dil, fiziksel aktivite, keşif, sanatsal deneyim ve kendini ifade etme bütünleşik eğitim ile sağlanmaktadır.
6 yaşında ise ücretsiz ve zorunlu ECEC merkezlerinde veya okullarda yılda en az 700 saat okul öncesi eğitim verilmekte. Büyüme, gelişme ve öğrenme için çocuğun ön koşullarını teşvik ederek ECEC’den temel eğitime geçerken oyun yoluyla eğlenceli bir eğitim anlayışları yer almaktadır.
Temel eğitimin amacı öğrencilerin, insanlığa ve topluluğa etik olarak sorumlu üyeliğe olan katkısını desteklemek ve onlara hayatta ihtiyaç duyulan bilgi ve becerileri kazandırmak. Temel eğitim 9 yılı kapsar ve 7 – 16 yaş herkese hitap eder. Okullar öğrencilerini seçmez. Her öğrenciye yakınlardaki bir okulda bir yer tahsis edilir, ancak bazı kısıtlamalarla başka bir okul seçebilirler. Bütün okullar, farklı konularda amaç ve temel içeriği içeren bir ulusal çekirdek müfredatına uymaktadır. Eğitim sağlayıcıları, genellikle yerel eğitim otoriteleri ve okulların kendileri kendi müfredatlarını ulusal çekirdek müfredat çerçevesinde hazırlarlar. 9 yıl boyunca toplam 222 ders görürler (İncelemek için tıklayınız – Distribution of lesson hours in basic education).
Ortaöğretimin bir üstü (upper secondary) eğitim ve öğretim iki yönlü bir yapıdadır Zorunlu temel eğitimden sonra okul terk bitirenler general veya vocational upper secondary eğitimini tercih eder. Her iki form genellikle üç yıl alır ve yüksek öğrenim için uygunluk sağlar. Mesleki eğitim (vocational) Finlandiya’da popülerdir, ilgili yaş grubunun yüzde 40’tan fazlası, temel eğitimden hemen sonra vocational upper secondary çalışmalarına başlar. En büyük alanlar teknoloji, iletişim, ulaşım, sosyal hizmetler, sağlık ve spor. Upper secondary öğrencilerinin seçimi, temel eğitim sertifikasındaki teorik konular için not ortalamasına dayanır. Giriş ve yetenek testleri de kullanılabilir ve öğrencilere hobiler için puan ve diğer ilgili etkinlikler verilebilir. Mesleki nitelikler,upper secondary Mesleki Eğitim ve Öğretim, çıraklık eğitimi veya yeterlilik temelli yeterliliklerde tamamlanabilir. Genç öğrencilerin çoğunluğu mesleki kurumlarda upper secondary niteliklerini tamamlarlar. Yetkinliğe dayalı nitelikler genellikle yetişkinler tarafından doldurulur.
Finlandiya’da yüksek öğrenim iki yönlü bir yapıya sahiptir. Yüksek öğrenim, uygulamalı bilimler üniversiteleri olarak da bilinen üniversiteler ve politeknikler tarafından sağlanmaktadır. Her iki tipin kendi profilleri var. Üniversiteler bilimsel araştırma ve öğretim üzerinde dururken, politeknikler daha pratik bir yaklaşım benimserler. Yüksek öğretim kurumları, eğitimlerini ve akademik yıllarını düzenlemede çok özerktirler. Tüm çalışma alanlarına sınırlı giriş var. Başvuran birimleri mevcut yer sayısından daha ağır basmaktadır. Bu nedenle üniversiteler ve politeknikler farklı öğrenci seçim kriterleri kullanırlar. Bunlar arasında en yaygın olarak, kayıt yaptırma sınavı ve giriş sınavlarında başarı vardır. Yüksek öğrenime eşit erişime, geniş kurumsal ağ, ücretsiz eğitim, öğrenci mali yardımı ve aynı zamanda yüksek öğrenime esnek yollar sağlanmaktadır. Aynı zamanda, çevrimiçi bir ortak uygulama sistemi geliştirerek yüksek öğretime uygulanacak eşiği azaltma çabaları da yapılmıştır.

Uygulamalı Bilimler Üniversitelerinde sunulan derecelerin amaçlarını, kapsamını ve genel yapısını tanımlar. Eğitim ve Kültür Bakanlığı diploma programlarını onaylar ve bu düzenlemeler çerçevesinde kurumlar, derecelerinin detaylı içeriği ve yapısı hakkında bağımsız olarak karar verirler. Uygulamalı bilimler üniversiteleri (UAS) yıllık müfredat ve talimat formlarına da karar verir. Bu uygulamalı bilimlerin 24 üniversitesi;

Eğitim tabanlı
işgücü piyasasının ihtiyaçları ve
Eğitimi desteklemek ve bölgesel kalkınmayı teşvik etmek için araştırma ve geliştirme

Üniversiteler, aldıkları derecelerin ayrıntılı içeriği ve yapısı hakkında karar verirler. Ayrıca müfredatlarına ve öğretim şekillerine karar verirler. Bu 14 üniversite;

Araştırma yapmak ve araştırmaya dayalı eğitim sağlamak
Üniversiteler toplumla etkileşim kurar ve araştırma sonuçlarının etkililiğini teşvik eder

Bunlardan her ikisinin de yüksek öğretim çalışmaları, kredilerle ölçülür. Eğitim kursları, gerekli iş yüküne göre sayısallaştırılmıştır. Ortalama olarak bir yıllık tam zamanlı eğitim 1600 saatlik öğrenci eğitimine eşdeğerdir ve 60 kredilik olarak tanımlanır. Kullanılan kredi sistemi, Avrupa Kredi Transfer ve Biriktirme Sistemi (ECTS) ile uyumludur. Mezun olduktan sonra mezunlara diploma ve final transkripti verilir.

Tüm vatandaşlar için yüksek kaliteli eğitim ve öğretim için eşit fırsatlar sağlamak, Finlandiya eğitim politikasının uzun vadeli bir hedefidir. Fin eğitim politikasındaki anahtar kelimeler, kalite, verimlilik, eşitlik ve uluslararasılaşmadır. Eğitim ve kültür temel hakkı Anayasa’da kaydedilmiştir. Politika, hayatboyu öğrenme ve ücretsiz eğitim ilkelerine dayanıyor. Eğitim, toplumun rekabetçiliği ve refahının anahtarı olarak görülüyor. Eğitim politikasının temel direktörlerinin geniş bir görüş birliği vardır ve bu politika, devrim yerine işbirliği ve süreklilik – evrimle karakterizedir. Hükümet, sendikalar ve işveren örgütleri arasındaki üç taraflı ortaklık politika üretmenin entegre bir parçasıdır. Çok çeşitli paydaşların katılımı ve istişaresi, eğitim reformunda merkezi bir rol oynamaktadır. Öğretmenler ve Eğitim Sendikaları temsilcisi olarak eğitim gelişiminde kilit aktörler bulunmaktadır. Politikanın ana hedefleri ve geniş çizgileri merkezi düzeyde tanımlanmıştır, ancak bunların uygulanması yerel seviyenin sorumluluğu altındadır.

Birazda eğitimden kaynaklı Finlandiya hakkında bazı verileri sizle paylaşayım…

Öğretmen maaşları; Anaokulu öğretmeni 2,600€ / Sınıf öğretmeni, ilköğretim 3.500 € / Ortaöğretim 3.900 – 5.800 € iken avukat 4,500 € sağlık merkezi doktorları 6,300 € maaş almaktadır. Türkiye’nin katılmadığı OECD TALIS 2013 sonuçlarına göre; öğretmenler mesleklerini seviyor ancak kendilerini değersiz, önemsiz hissediyor ve desteklenmediklerini söylüyorken Finlandiya öğretmenlerinin %60’ına göre değerli hissettiriliyor.

Daha fazla Finlandiya eğitim konusunda veri isteyenler için…

http://www.oph.fi/english/publications/brochures

Bugünlerde TEOG iptali ve diğer eğitimdeki değişikler hakkında konuşmalar geçiyor. Fakat asıl gereken topyekun bir eğitim dönüşümü. Yani TEOG’un olup olmaması değil asıl problem. Nede olsa tam puan çıkaran binlerce öğrenci PISA sonuçlarında çuvalladı. Bence bu şekilde ülke olarak devam edersek yapay zekanın konuşulduğu bu dönemde bizlerin yeri çokta belli gibi !

Buralarda Paylaş